PROMOCJA: Czym charakteryzuje się choroba dwubiegunowa i jakie są jej przyczyny?

Choroba dwubiegunowa – charakterystyka

Choroba dwubiegunowa, nazywana również chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD), to zaburzenie psychiczne charakteryzujące się gwałtownymi zmianami nastroju. Chory popada ze skrajności w skrajność, w krótkim czasie przechodząc od euforii do silnego przygnębienia i odwrotnie. Z tego powodu schorzenie to określane jest przez specjalistów również jako zaburzenie maniakalno-depresyjne lub cyklofrenia.

Cechą rozpoznawczą choroby afektywnej dwubiegunowej jest cykliczność występowania u pacjenta skrajnych nastrojów. Epizody maniakalne i depresyjne następują po sobie wzajemnie z mniejszą lub większą (czasem zmienną) częstotliwością. Jednocześnie rażąco się od siebie różnią, co powinno być alarmujące dla osób znajdujących się w najbliższym otoczeniu chorego. Jak rozpoznać te dwa stany?

Mania

W okresie manii pacjent wykazuje nadaktywność, która może przejawiać się na różne sposoby. Objawy charakterystyczne to m.in. zwiększona szybkość mówienia i działania, impulsywność, mniejsza niż zwykle potrzeba snu, zwiększony popęd seksualny. Uczucia, które mogą towarzyszyć choremu w tej fazie cyklu, to m.in. niepokój, ale również nadmierna pewność siebie, ekscytacja, poczucie wszechmocy. Zachowania pacjenta w tym stanie mogą być irytujące dla otoczenia lub ignorowane przez inne osoby jako przejaw nieracjonalnego myślenia. Nierzadko prowadzi to do problemów w relacjach chorego, który czuje się urażony takim odbieraniem go przez innych i dąży do konfrontacji.

Istnieje również pojęcie hipomanii, którym określa się manię o łagodnym przebiegu. W trakcie takich epizodów pacjent wykazuje wymienione wyżej objawy, jednak kontroluje swoje zachowania i zwykle nie popada w konflikty z otoczeniem.

Depresja

Epizody depresyjne charakteryzują się silnym przygnębieniem i poczuciem bezsilności. Chory nie odczuwa przyjemności, nawet w związku z aktywnościami, które wcześniej sprawiały mu radość. Doświadcza znaczącego spadku energii i chęci do działania, a czynności dnia codziennego mogą być ponad jego siły. Uczucia, które mogą mu towarzyszyć, to m.in. smutek, wstyd, poczucie winy oraz związana z nimi niska samoocena.

Pacjent w stanie depresyjnym może cierpieć na bezsenność lub – przeciwnie – spać zbyt długo. Podobnie jego apetyt może zostać znacząco zmniejszony lub zwiększony, co często przekłada się na szybki, niekontrolowany spadek lub wzrost masy ciała. Epizodom depresyjnym często towarzyszą objawy psychosomatyczne, takie jak bóle głowy czy mięśni, które nie są spowodowane innymi chorobami ani urazami. Popęd seksualny jest znacząco zredukowany. W skrajnych przypadkach u chorego pojawiają się myśli i/lub próby samobójcze.

Choroba dwubiegunowa – przyczyny

Przyczyny wystąpienia choroby dwubiegunowej mogą być różne. Wśród czynników mających wpływ na pojawienie się epizodów maniakalnych i depresyjnych wymienia się m.in. czynniki społeczne, biologiczne oraz psychologiczne.

Czynniki społeczne są związane z relacjami międzyludzkimi. Problemy osobiste, takie jak toksyczny związek czy rozwód, mogą przyczynić się do wystąpienia epizodu depresyjnego, od którego choroba zwykle się zaczyna. Wśród czynników biologicznych można wymienić różnego rodzaju zaburzenia neurologiczne, ale także nadczynność tarczycy. Czynnikami psychologicznymi mogą być m.in. śmierć bliskiej osoby oraz długie, bezskuteczne poszukiwanie pracy.

Choroba dwubiegunowa ma wysoki współczynnik dziedziczności. Geny nie warunkują jednak jej wystąpienia, a jedynie podatność danej osoby na zachorowanie.

Choroba dwubiegunowa – leczenie

Chorobę afektywną dwubiegunową nie jest łatwo zdiagnozować. Aby to zrobić, muszą zostać stwierdzone co najmniej 4 epizody manii i depresji w ciągu roku. Łatwo jednak pomylić ChAD z innymi schorzeniami, których objaw stanowią powtarzające się epizody depresyjne. Sama depresja jest diagnozowana znacznie częściej niż choroba dwubiegunowa.

Na ChAD można zachorować w każdym wieku, jednak schorzenie to dotyka najczęściej osoby między 20. a 30. rokiem życia. Podstawą leczenia jest przyjmowanie określonych leków – innych w czasie epizodów manii i depresji. Farmakoterapia jest również bardzo ważna w okresach remisji, kiedy stany dwubiegunowości nie występują lub dają znacznie osłabione objawy.

Źródła

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/choroba-afektywna-dwubiegunowa-jak-ja-rozpoznac

https://www.medonet.pl/psyche/zaburzenia-psychiczne,choroba-dwubiegunowa---przyczyny-i-objawy--jak-wyglada-leczenie-chad-,artykul,1629715.html#choroba-dwubiegunowa-jakie-sa-jej-glowne-przyczyny

https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/2234-choroba-afektywna-dwubiegunowa-przyczyny-przebieg-leczenie-nastepstwa